دوره 11، شماره 1 - ( 4-1400 )                   جلد 11 شماره 1 صفحات 42-28 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده:   (2190 مشاهده)
سوءمصرف مواد مانند سایر رفتارهای انسان معلولی از علت­های چندگانه بوده و فرهنگ به‌عنوان یکی از عوامل سبب­شناختی بسیار مهم در چگونگی پیدایش، ظهور اختلال­ها،  بروز متفاوت علائم و تظاهرات آن‌ها نقش بسیار مؤثری ایفا
می­کند. فرهنگ و خرده­فرهنگ­های متفاوت در ایران به‌عنوان یک عامل سبب‌ساز یا تسهیل­گر از طریق یک­سری هنجارهای تسهیل­کننده مثل توصیه­های درمانی و دارویی، باورهای عامیانه و آداب‌ورسوم خاص به اشکال مختلفی سوءمصرف مواد را تحت تأثیر خود قرار داده است. در نتیجه منجر به الگوی متفاوت علائم و نشانگان، شیوع متغیر این اختلال و متغیر بودن نوع ماده مصرفی در مناطق مختلف ایران فرهنگ توانسته است.
روش موردنظر در این مطالعه متاسنتز کیفی می­باشد که شامل ترکیب مقالات کیفی چاپ‌شده در حوزه سوء­مصرف مواد مخدر در ایران می­باشد. هفت مطالعه کیفی و دو مطالعه ترکیبی(کیفی-کمی) که مرتبط با اختلال سوء­مصرف مواد مخدر در ایران بودند در این مقاله وارد شدند و موردبررسی قرار گرفتند.تمامی مضامین مطالعات کیفی منتخب با هدف به دست آوردن تصویر کلی­تر، علل احتمالی و چگونگی پیشگیری و مدیریت  اختلال سوءمصرف مواد در ایران مجدداً موردبررسی قرار گرفتند. تنها مطالعات کیفی که از سال 1380 به بعد به بررسی زمینه­های فرهنگی اختلال سوءمصرف مواد پرداخته بودند در این پژوهش موردبررسی قرار گرفتند.
در پژوهش­های کیفی انجام‌شده مرتبط با زمینه­های فرهنگی سوءمصرف مواد مخدر در  ایران،  لایه­های مختلف محیط و فرهنگ شامل ریز سیستم، میان سیستم، برون­سیستم و کلان­سیستم؛ به اشکال متفاوتی بر شکل­گیری این اختلال تأثیرگذار بوده­اند.
در نظر گرفتن مداخلات مرتبط با زمینه­های فرهنگی اختلال سوءمصرف مواد در ایران نوعی پیشگیری اولیه محسوب شده و بسیار لازم و ضروری به نظر می­رسد. بنابراین بسیار حیاتی به نظر می­رسد، پژوهشگران در اولویت‌بندی سرفصل­های پژوهشی خود؛ درمانگران در تمامی مراحل درمان از تشخیص اولیه تا اعمال مداخلات درمانی و نهادها و افرادی که بانی اتخاذ سیاست‌های مرتبط با پیشگیری و درمان سوءمصرف مواد هستند فرهنگ را به عنوان یک عامل خطر یا عامل حفاظتی بسیار مهم از عمیق­ترین و درونی­ترین لایه­های محیطی تا بیرونی­ترین آن بیش از پیش مدنظر قرار دهند.
متن کامل [PDF 593 kb]   (946 دریافت)    
نوع مطالعه: مروری | موضوع مقاله: روانشناسی
دریافت: 1399/8/15 | پذیرش: 1399/11/28 | انتشار: 1399/11/28

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.