دوره 13، شماره 2 - ( 8-1402 )
جلد 13 شماره 2 صفحات 122-109 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Bakhtiari Aliabad M, Mokhtari Payam M, Shahidi Sadeghi N, Seddighi S. Challenges and solutions for implementing the health sector development plans of the Islamic Republic of Iran: A review of the last two decades. Clin Exc 2023; 13 (2) :109-122
URL: http://ce.mazums.ac.ir/article-1-790-fa.html
URL: http://ce.mazums.ac.ir/article-1-790-fa.html
بختیاری علی آباد محمد، مختاری پیام مهدی، شهیدی صادقی نیوشا، صدیقی سمیه. چالش ها و راهکارهای تحقق احکام بخش سلامت در برنامه‌های توسعه ایران: مرور مطالعات دو دهه اخیر. تعالی بالینی. 1402; 13 (2) :109-122
مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تهران، ایران
چکیده: (795 مشاهده)
با توجه به ضرورت یادگیری از تجربیات گذشته و بهبود مداوم به منظور پیش‌نیاز تدوین برنامه‌های توسعه، پژوهش حاضر به بررسی چالش ها و راهکارهای تحقق احکام مرتبط با سلامت در برنامه‌های توسعه اول تا ششم پرداخته است.
پژوهش حاضر از نوع مطالعات مروری حیطه‌ای بود. مطالعات منتشر شده به زبان انگلیسی و فارسی از ۱۳۸۰ تا پایان آبان ماه 1400 جستجو و بررسی شدند. جستجو در پایگاه های اطلاعاتی SID, Magiran, Irandoc, Web of Science, Scopus, Google scholar, Pubmed و مجلات مرتبط انجام شد. مطالعات به دست آمده پس از حذف مطالعات نامرتبط، تکراری و ارزیابی کیفیت، در نهایت مقالات برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. برای ارزیابی کیفیت از برنامه مهارت ارزیابی انتقادی- aچک‌لیست کیفی کسپ استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از رویکرد تحلیل محتوای قراردادی با استفاده از Max-QDA-12 استفاده شد.
۲۶۲ مطالعه در ابتدای جستجو بدست آمد و در نهایت ۱۶ مقاله انتخاب و تحلیل شدند. چالش او راهکارهای مربوط به تحقق احکام بخش سلامت در برنامه‌های توسعه ایران در ۷ محور اصلی شامل؛ رویکرد تدوین برنامه؛ سیاستگذاران و مسئولین اجرا؛ اجرا و تحقق برنامه؛ تدوین برنامه؛ دیده‌بانی برنامه‌ها؛ فقدان پیروی از اصول برنامه‌ریزی و ۵۱ محور فرعی استخراج شدندکه فقدان تعریف روشن مفاهیم توسعه و برنامه‌ریزی؛ عدم همسویی احکام برنامه با سیاست‌های کلی؛ فقدان نظارت معنادار و توسعه‌ای؛ اهداف و اولویت‌های چندگانه ازجمله چالش ها بودند. همچنین راهکارهای متناظر هرکدام از چالش ها شامل ۴۷ محور فرعی از دیگر یافته‌های پژوهش بود که اجرای صحیح اصول برنامه‌ریزی منسجم، تعریف شاخص‌های مناسب، سازوکارهای جمع‌آوری اطلاعات ارزیابی برنامه، حمایت سیاسی، ایجاد درک واحد بین ذی‌نفعان، انطباق طراحی برنامه‌های اجرایی با زیرساخت و حرکت به سوی برنامه‌های مختلط، ازجمله راهکارهای رفع چالش‌ها می‌باشند.
رویکردهای انسان محور توسعه برای سلامت، ارزش فراوانی قائل می‌شود و اعتقاد دارد تا وقتی که یک نظام سلامت کارآمد بر جامعه حاکم نباشد، جوامع و ملت ها نمی‌توانند به اهداف اقتصادی و اجتماعی خود دست یابند. لذا مباحث و برنامه‌ریزی‌های این حوزه دارای اهمیت بسیار زیادی می‌باشد؛ بنابراین چالش‌های شناسایی شده حاصل از این مطالعه و راهکارهای فایق آمدن بر آنها می‌تواند به تدوین، اجرا و در نهایت ارزیابی برنامه‌های توسعه آتی کمک نماید.
پژوهش حاضر از نوع مطالعات مروری حیطه‌ای بود. مطالعات منتشر شده به زبان انگلیسی و فارسی از ۱۳۸۰ تا پایان آبان ماه 1400 جستجو و بررسی شدند. جستجو در پایگاه های اطلاعاتی SID, Magiran, Irandoc, Web of Science, Scopus, Google scholar, Pubmed و مجلات مرتبط انجام شد. مطالعات به دست آمده پس از حذف مطالعات نامرتبط، تکراری و ارزیابی کیفیت، در نهایت مقالات برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. برای ارزیابی کیفیت از برنامه مهارت ارزیابی انتقادی- aچک‌لیست کیفی کسپ استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از رویکرد تحلیل محتوای قراردادی با استفاده از Max-QDA-12 استفاده شد.
۲۶۲ مطالعه در ابتدای جستجو بدست آمد و در نهایت ۱۶ مقاله انتخاب و تحلیل شدند. چالش او راهکارهای مربوط به تحقق احکام بخش سلامت در برنامه‌های توسعه ایران در ۷ محور اصلی شامل؛ رویکرد تدوین برنامه؛ سیاستگذاران و مسئولین اجرا؛ اجرا و تحقق برنامه؛ تدوین برنامه؛ دیده‌بانی برنامه‌ها؛ فقدان پیروی از اصول برنامه‌ریزی و ۵۱ محور فرعی استخراج شدندکه فقدان تعریف روشن مفاهیم توسعه و برنامه‌ریزی؛ عدم همسویی احکام برنامه با سیاست‌های کلی؛ فقدان نظارت معنادار و توسعه‌ای؛ اهداف و اولویت‌های چندگانه ازجمله چالش ها بودند. همچنین راهکارهای متناظر هرکدام از چالش ها شامل ۴۷ محور فرعی از دیگر یافته‌های پژوهش بود که اجرای صحیح اصول برنامه‌ریزی منسجم، تعریف شاخص‌های مناسب، سازوکارهای جمع‌آوری اطلاعات ارزیابی برنامه، حمایت سیاسی، ایجاد درک واحد بین ذی‌نفعان، انطباق طراحی برنامه‌های اجرایی با زیرساخت و حرکت به سوی برنامه‌های مختلط، ازجمله راهکارهای رفع چالش‌ها می‌باشند.
رویکردهای انسان محور توسعه برای سلامت، ارزش فراوانی قائل می‌شود و اعتقاد دارد تا وقتی که یک نظام سلامت کارآمد بر جامعه حاکم نباشد، جوامع و ملت ها نمی‌توانند به اهداف اقتصادی و اجتماعی خود دست یابند. لذا مباحث و برنامه‌ریزی‌های این حوزه دارای اهمیت بسیار زیادی می‌باشد؛ بنابراین چالش‌های شناسایی شده حاصل از این مطالعه و راهکارهای فایق آمدن بر آنها می‌تواند به تدوین، اجرا و در نهایت ارزیابی برنامه‌های توسعه آتی کمک نماید.
نوع مطالعه: مروری |
موضوع مقاله:
مديريت خدمات بهداشتي و درماني
دریافت: 1402/8/9 | پذیرش: 1402/9/27 | انتشار: 1402/9/27
دریافت: 1402/8/9 | پذیرش: 1402/9/27 | انتشار: 1402/9/27
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
