روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده: (2995 مشاهده)
سوءمصرف مواد مانند سایر رفتارهای انسان معلولی از علتهای چندگانه بوده و فرهنگ بهعنوان یکی از عوامل سببشناختی بسیار مهم در چگونگی پیدایش، ظهور اختلالها، بروز متفاوت علائم و تظاهرات آنها نقش بسیار مؤثری ایفا
میکند. فرهنگ و خردهفرهنگهای متفاوت در ایران بهعنوان یک عامل سببساز یا تسهیلگر از طریق یکسری هنجارهای تسهیلکننده مثل توصیههای درمانی و دارویی، باورهای عامیانه و آدابورسوم خاص به اشکال مختلفی سوءمصرف مواد را تحت تأثیر خود قرار داده است. در نتیجه منجر به الگوی متفاوت علائم و نشانگان، شیوع متغیر این اختلال و متغیر بودن نوع ماده مصرفی در مناطق مختلف ایران فرهنگ توانسته است.
روش موردنظر در این مطالعه متاسنتز کیفی میباشد که شامل ترکیب مقالات کیفی چاپشده در حوزه سوءمصرف مواد مخدر در ایران میباشد. هفت مطالعه کیفی و دو مطالعه ترکیبی(کیفی-کمی) که مرتبط با اختلال سوءمصرف مواد مخدر در ایران بودند در این مقاله وارد شدند و موردبررسی قرار گرفتند.تمامی مضامین مطالعات کیفی منتخب با هدف به دست آوردن تصویر کلیتر، علل احتمالی و چگونگی پیشگیری و مدیریت اختلال سوءمصرف مواد در ایران مجدداً موردبررسی قرار گرفتند. تنها مطالعات کیفی که از سال 1380 به بعد به بررسی زمینههای فرهنگی اختلال سوءمصرف مواد پرداخته بودند در این پژوهش موردبررسی قرار گرفتند.
در پژوهشهای کیفی انجامشده مرتبط با زمینههای فرهنگی سوءمصرف مواد مخدر در ایران، لایههای مختلف محیط و فرهنگ شامل ریز سیستم، میان سیستم، برونسیستم و کلانسیستم؛ به اشکال متفاوتی بر شکلگیری این اختلال تأثیرگذار بودهاند.
در نظر گرفتن مداخلات مرتبط با زمینههای فرهنگی اختلال سوءمصرف مواد در ایران نوعی پیشگیری اولیه محسوب شده و بسیار لازم و ضروری به نظر میرسد. بنابراین بسیار حیاتی به نظر میرسد، پژوهشگران در اولویتبندی سرفصلهای پژوهشی خود؛ درمانگران در تمامی مراحل درمان از تشخیص اولیه تا اعمال مداخلات درمانی و نهادها و افرادی که بانی اتخاذ سیاستهای مرتبط با پیشگیری و درمان سوءمصرف مواد هستند فرهنگ را به عنوان یک عامل خطر یا عامل حفاظتی بسیار مهم از عمیقترین و درونیترین لایههای محیطی تا بیرونیترین آن بیش از پیش مدنظر قرار دهند.
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
روانشناسی دریافت: 1399/8/15 | پذیرش: 1399/11/28 | انتشار: 1399/11/28